Sahte İçki Nedir? Etanol, Alkol Ve Metanol Arasındaki Farklar Nelerdir?

Alkol, doymuş bir karbon atomuna bağlı en az bir hidroksil grubuna (-OH) sahip kimyasal bir bileşiktir. Bir alkolün genel kimyasal formülü CnH2n + 1OH’dir. Alkoller suda diğer hidrokarbonlardan daha çok çözünürler. Hidrojen bağından ötürü alkoller, eterlerden ve alakalı hidrokarbonlardan daha yüksek kaynama noktalarına sahip olma eğilimindedir. Her alkol, kendi erime noktası, kaynama noktası, reaktivitesi, toksisitesi ve diğer bilhassariyle değişik bir moleküldür. Bazı hallerda, bir alkol diğer bir alkolle değiştirebilir ya da bir alkol karışımı kullanılabilir. Yiyecek, meşrubat, ilaç ve kozmetik ürünlerdeki alkol türü değiştirilmemelidir. En süregelen alkoller arasında etanol(etil alkol) , metil alkol(metanol) ve propanol bulunur. Bu makalede bilhassa etanol ve metanol, metanol eksi amacıyla ölümlere  olabilen düzmece içkilere değinilecektir.

Sahte İçki Nedir? Etanol, Alkol ve Metanol Arasındaki Farklar Nelerdir?

Etanol, alkol ailesinin (“-ol” ile biten kimyasallar) en süregelen sarfedilen üyesidir uçucu, yanıcı ve kuvvetli bir kokuya sahiptir, moleküler formülü CH3CH2OH’dır. Başlangıçta etanol ve alkol kelimeleri birbirinin yerine kullanılmıştır. Etil alkol, 1892’de karbon zincirinin adı olan “etan” kelimesinin, bir alkolün sonuna gelen “-ol” ekiyle birleştirilmesiyle “etanol” ismini almıştır. Metil alkol (metanol) ve izopropil alkol (izopropanol: bir propanol izomeri) isimleri de aynı kurala göre oluşturulmuştur.
Etanol birtakım durumlarda tahıl alkolü olarak da adlandırılır zira tahıl fermantasyonu ile imal edilen bir ana alkol türüdür. Etanol ve alkol kelimeleri birbirinin yerine geçemez. Bütün etanoller alkoldür ama bütün alkoller etanol değildir. Etanol ya da etil alkol yalnızca denatüre edilmemişse ya da toksik bileşikler içermiyorsa bireylerin kendilerine ciddi şekilde zarar vermeden içebileceği tek alkol türüdür. Bira, şarap ve diğer alkollü içkiler insan kullanımına yönelik değişen oranlarda etanol içerir ama etanol gerçekte en süregelen olarak bir yakıt katkı maddesi olarak tüketilir. Diğer saniyesel kullanımları arasında çözücülerin, plastiklerin, ilaçların, parfümlerin, antibakteriyel jellerin ve kozmetik ürünlerin üretimi bulunur.

Metil Alkol ve İzopropil Alkol

Metanol (metil alkol) ve izopropanol (izopropil alkol) etanol dışında, süregelen olarak görülen diğer iki alkol türüdür. Metanol, diğer alkol çeşitleri gibi, cilt yolu ile kolayçe emilir ama tehlikeli derecede toksiktir, sinir sistemi ve organ hasarına amacıyla olabilir. İzopropanol, tuvalet ispirtosu olarak tüketilir ve birtakım el dezenfektanı ürünlerinde bulunur. Deriden süratli bir şekilde buharlaşarak serinletici tesir yaratır. İzopropanol ya da diğer adıyla izopropil alkol, metanol kadar toksik olmadığından cilt üstünde kullanım amacıyla onaylanmıştır ama içilmesi güvenilir değildir. Etanol, izopropanol ya da metanol içmenin ilk tesirsi benzerdir ama yalnızca etanolün içilmesi uygun ölçüde güvenilirdir.

Metil Alkol Öldürebilir

Metanol en kolay alkol türüdür ve odun talaşından distilasyon yolu ile üretildiği amacıyla “odun alkolü” olarak da adlandırılır. Moleküler formülü CH3OH’dir. Kimyagerler onu hafif, uçucu, yanıcı, hafif tatlı ve keskin kokulu, renksiz bir sıvı olarak tanımlarlar. Gözlerden, deriden, akciğerlerden ve sindirim sisteminden emilebilen zehirli bir maddedir. Tadılması ve hem de cilde yaklaştırılması, ilişki ettirilmesi tavsiye edilmez zira 10 ml kadar ufak oranları bile optik sinirlerin hasar görmesi amacıylaiyle körlüğe (kalıcı körlük)amacıyla olabilir ve 100 ml’nin biraz altında bulunduğunda şahısleri öldürebilir. Tehlikeye rağmen, metanol gerektiğince yüksek oranda ticareti yapılmakta olan bir maldır. Formaldehit, plastik, polyester, boya, sentetik reçine, tekstil ürünleri, yapıştırıcı, vernik, antifriz, ön cam yıkama sıvısı ve yakıt katkıları gibi çok sayıda ürünün üretiminde metanol tüketilir. Aşağıdaki alanlarda çalışan işçiler metil alkole maruz kalma riski taşır:
-Plastik yapan fabrikalardaki fabrika çalışanları
-Araçların buzlanma önleyicilerine maruz kalan nakliye işçileri
-Alternatif yakıt endüstrilerinde çalışan işçiler
-Bazı çözücülere ya da temizlik maddelerine maruz kalan işçiler
İşverenler yaralanmaları önlemek amacıyla denetim hiyerarşisini kullanmalıdır. Metil alkol kullanan bir sektörde çalışanlar tehlikeler konusu ile alakalı bilgilenmek amacıyla kimyasal etiketleri ve beraberindeki emniyet bilgi formunu iyi okumalıdır.

Tüketilen Birçok Üründe Metil Alkol Bulunabilir

Tüketilen birtakım şeylerde de örnek olarak meyve sularında natural olarak, yapıt Sahte İçki Nedir? Etanol, Alkol ve Metanol Arasındaki Farklar Nelerdir? oranda, fermente alkollü ve alkolsüz meşrubatlarde toksik olmayan seviyelerde metanol sahip olunantur. Bu halle alakalı en tanınan meşrubat tekiladır. Metanol, tekila yapmanın natural bir yan ürünüdür ve Meksika yasalarına göre gerçekte metanol içermelidir. Bulunması gereken en az oran 0,3 g/L (gram/Litre) ve izin verdiği maksimum oran 3 g/L’dir. Yüzde yüz agave bitkisinden imal edilen tekilaları genelde en yüksek metanol seviyelerine sahipken, mixto’larda (agave yerine detaylı bileşenler sahibi olan bir tekila) mühim ölçüde daha azdır.
Kırmızı şarap da tekila kadar içerebilse de, genelde düşük seviyelerde metanol sahibi olan bir alkollü içkidir. Uluslararası Bağ ve Şarap Örgütü (OIV), Meksika hükümeti ile aynı maksimum metanol standardı olan 3g/L’yi belirlemiştir. Brendi ve bira ilaveten düşük seviyelerde metanol içerir; portakal suyu ve kahve bile suçludur. Portakal suyunu aşırı tüketenler bile (günlük 2 litre) günlük maksimum 600 mg’dan daha az metanol alır. Doğal olarak sahip olunan metanolün düşük konsantrasyonları zararlı değildir ama daha yüksek konsantrasyonlar toksik olabilir. Damıtma işlemleri kötü yönetildiğinde ya da daha süregelen olarak, alkollü meşrubatlare metanol kasıtlı olarak eklendiğinde ve metanol seviyeleri 10-220 mg/L’yi aştığında zarar görülebilmektedir. Yutulduğunda beden metanolü formaldehit ve formik aside metabolize eder, bu da büyük oranlarda toksik ve hem de ölümcüldür. Kandaki aşağı yukarı 500 mg/L’yi aşan metanol seviyeleri, tedavi edilmezse toksiktir.

Sahte Alkol Farkında Olunmadan Alınabilir

Özel bileşenlerin eklendiği alkol genelde düzmece alkol olarak tanımlanır. Arada sırada içkinin düzmecesini yapanlar yalnızca daha ucuza getirmek hedefiyle değil, tadı tedavi etmek ya da sarhoşluk tesirsini sağlamlaştırmak amacıyla de malzemeler eklemektedir. Eklenen malzemeler değişebilir. Sahte içkiler ülkemizde bulunduğu kadar ülke dışında da giderek daha süregelen duruma gelmekte ve şimdilerde milyar dolarlık bir piyasası temsil etmektedir. Örneğin, Çin’de Sahte İçki Nedir? Etanol, Alkol ve Metanol Arasındaki Farklar Nelerdir?düzmece şaraplar ve diğer alkollü içkiler çok süregelendır. Uluslararası bir polis örgütü olan INTERPOL, düzmece alkolün dünya genelinde en mühim kaygı kaynağı bulunduğunu, kaçak, denetimsüz, yasadışı üretiminin ve dağıtımının yapıldığını iddia etmektedir. 2018’de bir operasyon esnasında, “16.000 ton ve 33 milyon litre potansiyel olarak tehlikeli düzmece yiyecek ve meşrubatlarin tahmini 117 milyon dolar değerinde ele geçirildiğini” bildirmiştir. Avrupa’da, şarap ve alkollü meşrubatlar kayıp gelir yönünden ilk beş sektörde yer alabilmektadır.
Daha ucuz alkol, bilhassa düşük gelirli tüketiciler ve alkol bağımlıları amacıyla caziptir. Yüksek alkol kullanımı olan barları, meyhaneleri, mağazaları ve tatil yerlerini ziyaret eden turistler de daha yüksek risk altındadır. Görünüm ve koku yönünden etanolle metanolü birbirinden ayırmak, gerçek içki ile düzmece içkiyi kavramak zordur. Yanıltıcı şişe tasarımı, etiketleme ve daha ucuz fiyatlar fazlası vakit tüketicilerin farkında olmadan kusurlu meşrubatlari satın almalarına ve tüketmelerine amacıyla olur. Yeni sene gibi birtakım vakitlara pazara sürülen ve bireylerin satın alabilmek üzere bulunduğu alkollü içkilerin bir taklit olabileceğine dair yazım hatalarıyla dolu etiketlerin yanı sıra bilinmeyen ya da tanınmayan marka adları gibi ikaz işaretleri vardır. Gerçek olamayacak kadar iyi olan çok düşük fiyatlar, potansiyel olarak tehlikeli bir meşrubat satın alındığının bir ipucu olabilir.

Metanol Zehirlenmesi Semptomları

Metanol zehirlenmesi semptomlarının meydana çıkması biraz vakit alır. Tüketilen metanol metabolize edilmeli ve bedende toksik seviyelerde formik asit birikmelidir. İlk birkaç saat amacıylade, şahıs uyuşukluk yaşar, dengesiz hisseder ve huzursuz olur. Sonunda bu semptomlar baş ağrısı, kusma, karın ağrısı ve baş dönmesine dönüşür. Hastalar ilaveten hiperventile olabilir ( anormal, aşırı, süratli soluk alma) yapılabilir ya da soluk darlığı hissedebilir ve hem de kasılmalar (konvülsiyonlar) ve kalıcı görme sorunu yaşayabilir. Bir bireyin metanol zehirlenmesi kurbanı olmasından kuşku duyuluyorsa hemen tıbbi yardım istenmelidir. Bu hastalar hastaneye götürülmeden evvelce kusturulmamalıdır. Fomepizol ya da etanol uygulamaları, entübasyon ya da mekanik ventilasyon evvelcelikli tedavi biçimleridir. Bunlar metanolün daha çok metabolizmasını önlemek, metanolü bedenden süratle uzaklaştırmak amacıyladir. Kurbanların fazlası, mühim bir gecikmeden sonra tıbbi yardım ister, bu da yüksek düzeyde morbidite (hastalığa yakalananların, tanı koyulanların sayısı) ve mortaliteye (ölüm sayısı) katkıda bulunur.

Kişiler Kendini Metanol Zehirlenmesinden Koruyabilir

Etanolden daha ucuz bulunduğu ve kolayçe temin edilebildiği amacıyla, düzmece alkollü içkilerin yozlaşmış yapımcıları metanolü genelde ölümcül oranlarda katkı maddesi olarak kullanırlar. Alkollü düzmece içkiler amacıyla dünya genelinde metanol zehirlenmesi vakaları meydana gelmektedir.
Aralık 2011’de Hindistan’ın Batı Bengal kentinde düzmece, metanol katkılı alkollü meşrubat tüketen 40 kadar insan ölmüş ve 150 şahıs hastaneye kaldırılmıştır. Aynı sene Güney Hindistan’da Yeni Yıl kutlamaları esnasında 17 şahıs daha ölmüştür. Eylül 2012’de Çek Cumhuriyeti’nde 25 kadar insan ölmüş ve çok daha fazlası metanollü alkollü içkiler tükettikten sonra hastanelere kaldırılmıştır. Çek hükümeti bütün alkollü içkiler amacıyla alkol hacimsel seviyesi % 20’den çok olanları yasaklamıştır. 2019 seneının başlarında, metanol sahibi olan zehirli (toksik) alkol Hindistan’da en az 154 bireyi öldürmüştür. Haziran 2019’da Nijerya‘da metanol katılmış alkol amacıyla  23 şahıs ölmüş ve 10 hasta tedavi görmüştür. Kosta Rika’da 2019 seneının Temmuz ayında zararlı seviyelerde metanol sahibi olan alkol tükettikten sonra 19 şahıs ölmüştür. Dünya Sıhhat Örgütü’ne göre, metanol zehirlenmesi genel olarak düzmece ya da gayri resmi olarak üretilmiş alkollü içkilerin kullanımınden kaynaklanmaktadır. Sahte ya da yasa dışı olarak imal edilen alkol, emniyet yönünden izlenmediğinden ve sağlığa son derece zararlı bulunduğu tanınan metanol gibi ek bileşenler içerebileceğinden risklidir. Genellikle vatan dışına seyahat eden turistlere, ev yapımı ya da düzmece içki içmemesi, abartıya kaçılmaması, yerlilerle ve onların içkileriyle rekabet edilmemesi, içkilerini gözlerinin önünden ayırmaması önerilmektedir. Sahte İçki Nedir? Etanol, Alkol ve Metanol Arasındaki Farklar Nelerdir?Gruba, mekâna, fiyata, ambalaja ve ürüne ilgi edilmesi gerekir, en muhimi de alkolün tadı ya da kötü kokusu varsa içilmemelidir.
Gerçek şu ki, dünyanın pek çok yerinde, beklenmeyecek yerlerde bile düzmece ya da zehirli alkol süregelendır. Bu yüzden vatan dışına seyahat edenler kaliteli bulunduğu öne sürülen ve beklenenden daha düşük bir fiyatla satışa yasenean alkollü bir meşrubatla karşılaştığında o şişeye ikinci kez bakmalıdır. Yasa dışı alkollü içkiler satın alabilmektan ya da üretmekten kaçınılmalı ve resmi olmayan ortamlarda ya da alkol satma ytesirsi olmayan satıcılardan alkollü meşrubat satın alırken, bilhassa de kuşkuli derecede ucuz fiyatlarla satılıyorsa alakalı olunmalıdır