E Vitamini Nedir? E Vitamininin Faydaları Nelerdir?
E Vitamini Nedir?
E vitamini, dördü tokoferol ve dördü tocotrienol olmak üzere yağda çözünen sekiz değişik bileşiğin meydana gelen bir gruba verdiği isimdir. E vitamini, beyin, cilt, göz, ve dolaşım sistemi sağlığının yanı sıra görme amacıyla de mühim bir gıda bileşiğidir.
E Vitamininin Faydaları Nelerdir?
E vitamini, insan vücudundaki hücre zarlarını detaylı reaktif oksijen tiplerinden koruyan ve yağda çözünen bir antioksidandır.
Antioksidanlar, kişinin vücudundaki sıhhatli hücreleri yani beden yiyecekleri parçaladığında, ya da tütün dumanı ya da radyasyona maruz kaldığında imal edilen zararlı moleküller serbest radikallerin etkilerine karşı koruyabilen maddelerdir.
Serbest radikaller kalp hastalığı, kanser ve başka hastalıkların gelişiminde rol oynayabilir. E vitaminini takviye olarak alan kişiler, E vitamininin antioksidan özellikleri namacıylaiyle gıdalerdan natural olarak tespit edilen antioksidanlarla aynı faydaları her vakit sağlamadığını unutmamalıdır.
Hem natural hem de sentetik tokoferoller oksidasyona tabidir. Bu gayela diyet takviyelerinde esterleştirilir ve kararlılık hedefiyle tokoferil asetat oluşturulur.
E Vitamini Eksikliği Nelere Yol Açar?
Tıp eksperleri genel olarak yetişkinlerin günde 7 ila 15 mg aralığında E vitamini tüketmelerini tavsiye edilmektedir. E vitamini eksikliği seyrek görülen bir haldir ve sinir sistemi üstünde sinir ağrısı, yani nöropati gibi problemlere namacıyla olabilir.
E vitamini eklikliği genelde E vitamini yönünden düşük bir diyetten ziyade diyet yağının sindirilmesi sürecinde meydana çıkan bir problem namacıylaiyle oluşur.
E Vitamini Fazlalığı Nelere Yol Açar?
Uygun dozlarda alındığında, oral olarak E vitamini tüketimi genelde güvenilir kabul edilir. Nadir vakalarda E vitamininin ağızdan takviye olarak alınması, bulantı, ishal, bağırsakta kramplar, yorgunluk, zayıflık, baş ağrısı, bulanık görme, döküntü, gonadal fonksiyon bozukluğu, ve idrarda kreatin konsantrasyonunun artışı yani creatinuriaya sebep olabilir.
Yapılan çalışmalar E vitamini günlük ihtiyacın çok üstünde alınmasının kardiyovasküler hastalıklar, kanser, demans ve başka hastalıkların meydana çıkma ihtimalini düşürse bile bütün gayelare bağlı ölüm oranlarında da gösterişsiz bir artışla temaslı olduğuna dair birtakım göstergeler olduğuna işaret etmektedir. E vitamini sahibi olan cilt bakım ürünlerinin tüketiminin etkili olduğuna dair klinik bir ispat yoktur.
Bazı incelemeler, yüksek doz E vitamininin, hafif ya da orta derecede Alzheimer hastalığı teşhisi konan şahıslarda Alzheimer hastalığının ilerlemesini geciktirebileceğine işaret etse bile, yapılan başka çalışmalarda bu fayda ölçülememiştir. E vitamini takviyelerinin, hafif bilişsel bozukluğu olan bireylerin Alzheimer hastalığına geçişini engellemesi üstünde hiçbir tesiri yoktur.
Yapılan tıbbi incelemeler sonucunda, E vitamininin alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı semptomlarını iyileştirebileceği gözlemlenmiştir. Bununla beraber, bu incelemelerde meydana çıkan birtakım ispatlar, bu gaye amacıyla iki sene süresince ağız yolu ile E vitamini takviyesi almanın insülin direnci geliştirilmesi ile ilgili olma ihtimalini göstermektedir.
E vitamini alımını artırmanın, gebelik sürecinde kan basıncını etkileyen ve preeklampsi adı verdiği hali önlediğine dair net bir ispat elde edilememiştir.
Yapılan detaylı tıbbi incelemeler sonucunda, süregelen inanışın aksine E vitamini ve selenyum takviyelerinin prostat kanserini önlemediği gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra E vitamini takviyelerinin tüketiminin prostat kanseri tehlineti artırabileceği endişesi de vardır.
K vitamini eksikliği olan, retinitis pigmentosa adı verdiği göz bozukluğu olan, kanama bozuklukları olan, diyabet olan, geçmişte kalp krizi ya da inme geçirmiş, baş ve boyun kanseri olan ya da karaciğer hastalığından muzdarip bireyler E vitamini takviyesi almadan evvelce eksper bir hekim ile halleri ile ilgili konuşmalıdır.
Günlük E Vitamini İhtiyacı Nasıl Karşılanır?
Çoğu insan amacıyla dengeli bir diyet yeterli E vitamini sağlar. E vitamini yönünden varlıklı gıdaler arasında avokado, ayçiçeği ve soya yağı, ayçiçeği çekirdeği, badem, buğday tohumu yağı, fıstık, fıstık ezmesi, ıspanak, kabak, kanola yağı, kara lahana, kırmızı biber, kuşkonmaz, mango pancar yeşillikleri, yer fıstığı ve zeytinyağı bulunur.
Ayrıca et, süt, yapraklı yeşillikler ve güçlendirilmiş tahıllardan E vitamini alınması mümkündür. E vitamini, oral bir takviye olarak E vitamini kapsülü ya da E vitamini ampül damlası olarak alınabilir. Ameliyat olacak bireyler, operasyondan iki hafta evvelce E vitamini takviyesi almayı bırakmalıdır.
E Vitamini Başka İlaçlar ile Nasıl Etkileşir?
Bazı ilaçların tüketimi kişinin E vitamini civarını etkileyebilir. Bu mümkün etkileşimler arasında ilk olarak alkilleyici ajanlar ve anti-bütünör antibiyotikleri gelir. Tıp eksperleri yüksek dozda E vitamininin bu kemoterapi ilaçlarının tüketimini etkileyebileceğini düşünmektedir.
Kan pıhtılaşmasını azaltmak amacıyla sarfedilen antikoagülanlar ve anti-trombosit ilaçları, otlar ve takviyeler ile beraber E vitamini kullanılması bireyde kanama tehlineti artırabilir.
Sitokrom P450 3A4 (CYP3A4) substratlarını alan bireyler E vitamini kullanırken dikkatli olmalıdır. Yüksek kolesterolü olan insanlara fayda mümkün kılabilecek statinler ya da niasin ile E vitamini almak, bunların tesirini azaltabilir. Benzer şekilde Vitamin K ile beraber Vitamin E almak, K vitamininin tesirlerini azaltabilir.